Jarðolía eða hráolía er eins konar flókið náttúrulegt lífrænt efni, aðalsamsetningin er kolefni (C) og vetni (H), kolefnisinnihald er yfirleitt 80%-88%, vetni er 10%-14% og inniheldur lítið magn af súrefni (O), brennisteinn (S), köfnunarefni (N) og önnur frumefni. Efnasambönd úr þessum frumefnum eru kölluð kolvetni. Það er jarðefnaeldsneyti sem fyrst og fremst er notað við framleiðslu á bensíni, dísilolíu og öðru eldsneyti, smurolíu osfrv.
Hráolía er ákaflega dýrmæt auðlind á jörðinni, sem þjónar sem grunnur að fjölmörgum iðnaði og flutningum. Þar að auki er myndun þess nátengd framleiðsluskilyrðum jarðolíuauðlinda. Myndun jarðolíuauðlinda er að mestu tengd útfellingu lífrænna efna og jarðfræðilegri uppbyggingu. Lífræn efni stafa aðallega af leifum fornra lífvera og plöntuleifa, sem smám saman umbreytast í kolvetnisefni við jarðfræðilega ferla og mynda að lokum jarðolíu. Jarðfræðileg uppbygging er eitt af afgerandi skilyrðum fyrir myndun jarðolíuauðlinda, sem nær yfir steingervingafræðilegt umhverfi, setbotn og jarðvegshreyfingar.
Framleiðsluskilyrði jarðolíuauðlinda fela aðallega í sér mikla uppsöfnun lífrænna efna og viðeigandi jarðfræðilega uppbyggingu. Í fyrsta lagi er mikil uppsöfnun lífrænna efna grunnurinn að myndun jarðolíuauðlinda. Við viðeigandi umhverfisaðstæður breytist töluvert magn af lífrænum efnum smám saman í kolvetnisefni með jarðfræðilegum aðgerðum og myndar þar með jarðolíu. Í öðru lagi er hentugt jarðfræðilegt mannvirki einnig eitt af mikilvægu skilyrðunum fyrir myndun jarðolíuauðlinda. Til dæmis veldur jarðvegshreyfing aflögun og broti jarðlaga, sem skapar aðstæður fyrir olíusöfnun og geymslu.
Í orði sagt, olía er mikilvæg orkuauðlind sem er ómissandi fyrir þróun nútímasamfélags og hagkerfis. Engu að síður þurfum við líka að viðurkenna neikvæð áhrif olíunýtingar á umhverfi og loftslag og vinna að því að þróa háþróaða orkutækni, eins og vatnssýklónísk olíuhreinsun/slípun, flot, ultrasonic o.fl. til að ná sjálfbærri þróun.
Birtingartími: 23. ágúst 2024